Szlak drewnianych kościołów i cerkwi w Małopolsce

Wędrówka szlakiem obiektów z listy UNESCO.

Ten objazd podzieliliśmy sobie na trzy dni. Najintensywniejszy będzie dzień pierwszy, w którym planujemy odwiedzić najwięcej kościołów. Kolejne, to raczej takie zwiedzanie przy okazji. 

CZWARTEK - 27 kwietnia 2017 roku

Czwartek ma być dniem odpoczynku od wędrówek górskich. Pogoda trochę się zepsuła, naszły chmury i czasami pada delikatny deszczyk. W związku z tym, zamiast na szczytach dzień spędzimy w świątyniach. I to niezwykłych, bo z Listy Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Z Krynicy-Zdroju, gdzie mamy swoją kwaterę wyruszamy na północ do miejscowości Brunary Wyżne. Znajduje się tutaj dawna cerkiew greckokatolicka Świętego Michała Archanioła, obecnie przemianowana na kościół katolicki. Wybudowana w XVIII wieku drewniana cerkiew jest w stylu łemkowskim. Pochodzi on od Łemków, wschodniosłowiańskiej ludności, która mieszkała na tych terenach do okresu przesiedleń po II wojnie światowej. Niestety świątynia jest zamknięta, nie mamy możliwości zajrzenia do środka.

Jedziemy dalej, teraz do miejscowości Kwiatoń. Tu odwiedzamy Cerkiew św. Paraskewy. Ta również łemkowska drewniana świątynia pochodzi z XVII wieku. Niebawem po naszym przyjeździe pojawia się Przewodnik, który wpuszcza nas do środka i zapoznaje z historią obiektu.

Wnętrze cerkwi urzeka nas swoim pięknem. Bogato zdobione polichromiami ściany i sufit, przepiękny, centralnie ustawiony ikonostas z początku XX wieku. Śliczna świątynia!

Spędziliśmy tu więcej czasu niż planowaliśmy, jednak było warto. Czas ruszać w dalszą drogę. Kierujemy się do miejscowości Sękowa. Po drodze przejeżdżamy przez Ropicę Górną, gdzie przy drodze dostrzegamy również drewnianą cerkiew.

To Cerkiew św. Michała Archanioła z początku XIX wieku. Nie znajduje się ona na szlaku zabytków UNESCO, a jedynie na Szlaku Architektury Drewnianej. Niestety nie mamy możliwości zajrzenia do środka, więc po krótkim obejściu świątyni ruszamy dalej.

 

Dojeżdżamy pod Kościół Świętych Jakuba i Filipa w Sękowej. Wybudowany został już w I połowie XVI wieku i współcześnie uważany jest za jeden z najpiękniejszych zabytków architektury drewnianej w Polsce.

Wnętrze świątyni jednak nie zachwyca. Skromne zdobienia z pozostałościami polichromii na ścianach. Na poprzecznej belce pod stropem umieszczony krucyfiks (Jezus przybity do krzyża). Kościół został zdewastowany w czasie walk podczas I wojny światowej, stąd współcześnie możemy oglądać jedynie tyle, ile udało się zrekonstruować.

Kolejną miejscowością, do której teraz zmierzamy są Owczary. Naszym celem jest znajdująca się tu Cerkiew pw. Opieki Bogarodzicy. Świątynia wybudowana została oczywiście w stylu łemkowskim w połowie XVII wieku.

Wnętrze świątyni zdobieniami przypomina nam nieco tą z Kwiatonia. Bogato zdobione ściany i sufit oraz centralnie ustawiony ikonostas. Tutaj mamy jednak możliwość zaglądnięcia do najświętszego miejsca w greckokatolickich cerkwiach, a mianowicie do, znajdującego się za ikonostasem, prezbiterium.

Wychodzimy ze świątyni i przejeżdżamy ku kolejnemu zabytkowi.

W miejscowości Binarowa odwiedzamy Kościół św. Michała Archanioła, wybudowany już około 1500 roku.

Wnętrze kościoła urzeka przepięknymi polichromiami, które wypełniają wszystkie jego ściany i sufit.  Pod sufitem, na poprzecznej belce, umieszczony  krucyfiks. To kolejna świątynia, która urzeka swym niesamowitym pięknem.

Dzień zbliża się ku końcowi, wracamy zatem do Krynicy-Zdroju. Pozostały nam jeszcze do odwiedzenia dwie drewniane świątynie z listy UNESCO w tych okolicach.

PIĄTEK - 28 kwietnia 2017 roku

Kolejnego dnia, po wizycie na cmentarzu przy grobie Nikifora Krynickiego, a jeszcze przed wjazdem na Przełęcz Obidza, z której pójdziemy na najwyższy szczyt Beskidu Sądeckiego, Radziejową, podjeżdżamy do Powroźnika. Znajduje się tutaj jedna z najpiękniejszych drewnianych cerkwi z listy UNESCO w Małopolsce.

Cerkiew św. Jakuba wybudowana została około 1600 roku, jednak współczesny wygląd zyskała na przełomie XVII i XVIII wieku. To kolejny przykład łemkowskiej świątyni, której wnętrze zachwyca przepięknymi polichromiami.

Wewnątrz zachował się również ikonostas, jednak ze względu na przekształcenie cerkwi w kościół katolicki, został rozdzielony, przez co część ikon, będących dawniej częścią ikonostasu, rozwieszono na ścianach pomieszczenia ołtarzowego.

Małopolska to jednak nie tylko drewniane kościoły i cerkwie. Przy drogach licznie postawione są kapliczki. Współczesne obiekty sakralne, o które dbają miejscowi ludzie.

SOBOTA - 29 kwietnia 2017 roku

Ostatniego dnia naszego wyjazdu, już w trakcie powrotu do Poznania, odwiedziliśmy po drodze ostatni na tych terenach drewniany obiekt z listy UNESCO.

W miejscowości Lipnica Murowana znajduje się Kościół św. Leonarda. Wybudowany został w XV wieku, jednak lokalna legenda głosi, że pochodzi on z wieku XIII, a nawet XII i znajduje się na miejscu dawnego słowiańskiego Chramu, czyli miejsca spotkań i modlitw dawnych Słowian.

Przepiękne wnętrze świątyni, bogato zdobione licznymi polichromiami, ucierpiało niestety w 1997 roku w czasie wielkiej powodzi. Jej skutki do dnia dzisiejszego są widoczne na ścianach kościoła. Tylko dzięki staraniom mieszkańców świątynia w ogóle przetrwała wielką wodę, a po jej ustąpieniu przystąpiono niezwłocznie do remontu.

Ciekawostką kościelnego wnętrza jest umieszczona za ołtarzem głównym belka, która jest rzeźbą Świętowida, bóstwa, które czcili dawni Słowianie.

W kościele znajdują się trzy tryptyki: św. Mikołaja, św. Leonarda, patrona świątyni oraz Adoracji Dzieciątka Jezus. Wszystkie są jednak kopiami, gdyż oryginały umieszczono w Muzeum Diecezjalnym w Tarnowie, po tym jak zostały odzyskane po kradzieży z kościoła.

To był ostatni drewniany obiekt z listy UNESCO, który planowaliśmy odwiedzić. W Polsce mamy jeszcze pięć drewnianych świątyń wpisanych również do rejestru UNESCO, jednak znajdują się one jeszcze dalej na wschodzie Polski. Odwiedzimy je innym razem, może podczas jakiegoś wyjazdu w Bieszczady?

Teraz przejeżdżamy do Bochni, gdzie znajduje się Kopalnia Soli. Tak na marginesie obiekt również wpisany jest na Listę UNESCO 😉.

POZDRAWIAMY☺