Gniezno 2025

1000. rocznica koronacji Bolesława Chrobrego na pierwszego króla Polski.

W roku bieżącym przypada niezwykła rocznica. Dokładnie 1000 lat temu – w 1025 roku – koronowano Bolesława Chrobrego na pierwszego króla Polski. To wielkie wydarzenie miało miejsce w Gnieźnie – pierwszej stolicy Polski. Rok 2025 jest więc doskonałą okazją do odwiedzin tego położonego około 50 kilometrów na wschód od Poznania miasta.

Gniezno odwiedziliśmy już dwukrotnie. Pierwszy raz 👉w grudniu 2016 roku, po raz drugi przyjechaliśmy tu 👉w kwietniu 2023 roku. Tysięczna rocznica koronacji Bolesława Chrobrego to jednak niepowtarzalna okazja do ponownej wizyty w tym mieście. Nasze kolejne spotkanie z Gnieznem zaczynamy na rynku od... waty cukrowej i otrzymania jubileuszowej, złotej korony😁. Stąd dzieli nas dosłownie kawałek od pomnika pierwszego króla Polski, który znajduje się przy ulicy Bolesława Chrobrego.

Pomnik Bolesława Chrobrego – pierwszego króla Polski

Jak już wspomnieliśmy, koronacja Bolesława Chrobrego miała miejsce w 1025 roku. Niestety nie jest znany dzień ani miesiąc tej uroczystości, ani dokładne jej miejsce. Przypuszcza się jednak, że władca koronowany był w katedrze. To przed nią znajduje się kolejny w mieście pomnik Bolesława Chrobrego. Na płaskorzeźbach umieszczonych na jego cokole przedstawiono sceny z życia króla. Możemy tu dopatrzeć się na przykład sceny koronacji.

Pomnik Bolesława Chrobrego stojący przed katedrą w Gnieźnie

Idziemy dalej. Naszym celem jest teraz rondo Chrztu Polski, przy którym odnajdziemy pomnik drugiego z koronowanych w Gnieźnie króli.

Bolesław Chrobry nie cieszył się długo z bycia królem Polski. Zmarł już 17 czerwca 1025 roku. Nowym władcą został jego syn – Mieszko II Lambert. Jego koronacja miała miejsce zapewne 25 grudnia 1025 roku, gdyż tak ważne uroczystości odbywały się tylko w dniu ważnego święta kościelnego.

Pomnik Mieszka II Lamberta w Gnieźnie 

Na kolejną gnieźnieńską koronację musimy poczekać do 1076 roku. Wówczas, 25 grudnia, nowym władcą Polski został Bolesław Śmiały zwany Szczodrym - wnuk Mieszka II Lamberta. Pomnik tego władcy odnajdziemy w Gnieźnie na skrzyżowaniu ulic Dąbrówki i Łubieńskiego.

Pomnik Bolesława Śmiałego zwanego Szczodrym w Gnieźnie

Idąc ulicą Łubieńskiego szybko dochodzimy do Kościoła Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski. W jego sąsiedztwie odnajdziemy dwa ciekawe pomniki. Choć nie są to królowie polscy, postaci te na pewno zasługują na upamiętnienie.

Pierwszą z nich jest święty Wojciech, biskup pochodzący z Czech, męczennik i święty kościoła katolickiego. Żył w latach 956-997 i był misjonarzem do Prus. Niestety pruscy poganie, których próbował nawrócić, brutalnie go zamordowali. Nie dość, że został przebity włócznią, to jeszcze ścięto mu głowę i nabito ją na pal. Jego doczesne szczątki wykupił z pruskich rąk nie kto inny, jak Bolesław Chrobry. Podobno zapłacił za nie tyle złota, ile ważyło ciało misjonarza. Święty Wojciech jest dziś patronem Polski, Czech i Węgier.

Druga postać jest znacznie bliższa naszym czasom. To doktor Marian Fluder, honorowy obywatel miasta Gniezna, zwany "Gnieźnieńskim Doktorem Judymem".

Kierujemy się teraz na główny dworzec kolejowy w Gnieźnie. To przy nim odnajdziemy napis upamiętniający tegoroczny jubileusz, a także kolejnego z koronowanych w Gnieźnie króli.

Mamy tu na myśli króla Przemysła II. Jego koronacja miała miejsce w Gnieźnie 26 czerwca 1295 roku.

Pomnik Przemysła II w Gnieźnie

Pozostał nam do odwiedzenia ostatni spośród pięciu koronowanych w Gnieźnie króli. Jest nim Wacław II, namaszczony w 1300 roku. Jego pomnik odnajdziemy na placu Józefa Piłsudskiego.

Pomnik Wacława II, ostatniego króla Polski koronowanego w Gnieźnie

Wracamy do katedry. Na godzinę 14:15 mamy wejście na zwiedzanie niezwykłego zabytku, jedynego takiego w skali naszego kraju. A po drodze mijamy jednego z licznych w mieście królików. Stanowią one swego rodzaju nawiązanie do królewskiej historii Gniezna. To przecież na króliki mówi się często potocznie "króle".

Punktualnie o godzinie 14:15 przez jedno z bocznych wejść do katedry wchodzimy do niewielkiego pomieszczenia, w którym znajdują się Drzwi Gnieźnieńskie.

Dokładna data powstania tego najcenniejszego zabytku sztuki romańskiej w Polsce nie jest znana. Wiadomo jednak, że pochodzą z XIII wieku. Na obu skrzydłach drzwi przedstawione zostały sceny z życia św. Wojciecha.

Korzystając z okazji, że znajdujemy się na tak zwanym Wzgórzu Lecha postanawiamy odwiedzić również wnętrze katedry. Po drodze naszą uwagę zwraca jeszcze niepozorny Kościół św. Jerzego, stojący po północnej stronie bazyliki. Świątynia wybudowana została w XII wieku i po dziś dzień widoczne są w jej murach granitowe romańskie kamienie.

Katedra gnieźnieńska, czyli tak naprawdę Bazylika prymasowska Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, zwana również Sanktuarium św. Wojciecha, jest budowlą gotycką pochodzącą z pierwszej połowy XIV wieku. Oczywiście wybudowana została na fundamentach wcześniejszych katedr. Dziś dumnie dzierży miano 👉Pomnika Historii Polski.

Niewątpliwie najbardziej znanym w gnieźnieńskiej katedrze jest relikwiarz św. Wojciecha. Niestety to kopia, gdyż oryginał został skradziony w 1986 roku i przetopiony. Dzięki gdańskim złotnikom udało się nie tylko schwytać sprawców, ale również wykonać wierną kopię.

Tu kończy się nasza dzisiejsza wizyta w Gnieźnie. Przez rynek wracamy na parking do samochodu. Na koniec mamy jeszcze okazję wcielić się w postać króla Bolesława Chrobrego i jego żony Ody 😉.

Opuszczamy Gniezno, ale już wiemy, że wrócimy tu niebawem. Na 1 sierpnia kupiliśmy bilety na widowisko historyczne pod tytułem "Milenium Koronacji Bolesława Chrobrego", które prezentowane będzie na Placu św. Wojciecha. Już nie możemy się doczekać tego niezwykłego wydarzenia!

POZDRAWIAMY☺