OSTRÓW TUMSKI w Poznaniu to wyspa położona u ujścia rzeki Cybiny do Warty, będąca najstarszą częścią miasta. Tutaj w X wieku, za panowania Piastów, powstał gród obronny, który przyjmuje się za założenie Poznania.
Współcześnie niewątpliwie najważniejszym obiektem poznańskiego Ostrowa Tumskiego jest Bazylika archikatedralna Świętych Apostołów Piotra i Pawła, skrywająca w podziemiach pamiątki z początków państwa polskiego. W drodze do Bazyliki przechodzimy koło pomnika wielkiego Polaka, papieża Jana Pawła II.
 |
| Ołtarz główny katedry |
Złota Kaplica zwana również Kaplicą Królów Polski - najpiękniejsza kaplica w katedrze.
Kaplica Najświętszego Sakramentu - nagrobek Górków, jednej z najzamożniejszych, wielkopolskich rodzin oraz ołtarz.
 |
| Epitafium Przemysła II w Kaplicy św. Stanisława |
 |
| Kopia miecza św. Piotra - oryginał znajduje się w Muzeum Archidiecezjalnym |
Przykłady płyt nagrobnych.
Schodzimy w podziemia katedry, które skrywają najdawniejszą historię.
W podziemiach katedry znajdują się relikty grobowców Mieszka I i Bolesława Chrobrego oraz prawdopodobnie misy chrzcielnej.
Katedra stanowi również miejsce pochówku najbardziej zasłużonych duchownych, jak na przykład bp. Jana Lubrańskiego, abp. Walentego Dymka czy abp. Jerzego Stroby.
Jednak Ostrów Tumski to nie tylko katedra. W bezpośrednim jej sąsiedztwie znajdziemy również Psałterię, Kościół Najświętszej Marii Panny z XV, Pałac Arcybiskupi oraz budynek Kurii Metropolitalnej, w ścianę której wmurowano kamienną tablicę z inskrypcjami przybliżającymi historię probostwa.
Obecnie po wielu latach prac archeologicznych możemy wejść do Kościoła Najświętszej Marii Panny i obejrzeć jego wnętrza.
W sąsiedztwie kościoła znajdziemy jego miniaturę wraz z naniesioną na nią bryłą przedromańskiego palatium, które wiele wieków temu, w początkach polskiej państwowości stało właśnie w tym miejscu.
Na chodnikach i jezdniach Ostrowa Tumskiego znajdziemy odtworzenie wałów z czasów Mieszka I, których przebieg oznaczony został specjalnymi znakami.
Pomiędzy budynkami Psałterii, a Kościołem Najświętszej Marii Panny stoi kolumna z figurą Matki Boskiej Niepokalanej.
Przy ulicy Lubrańskiego znajduje się kolejny ciekawy budynek Ostrowa Tumskiego. To dawna Akademia Lubrańskiego, założona w 1519 roku przez biskupa Jana Lubrańskiego (tego samego, który pochowany jest w podziemiach katedry). Dzisiaj znajduje się tutaj Muzeum Archidiecezjalne prezentujące bogatą kolekcję dzieł sztuki religijnej.
 |
| Widok na katedrę z Muzeum Archidiecezjalnego |
W Muzeum Archidiecezjalnym znajduje się oryginalny Miecz św. Piotra, którego kopię oglądaliśmy w katedrze.
Jednym z najnowszych obiektów Ostrowa Tumskiego w Poznaniu jest otwarty w 2012 roku Rezerwat Archeologiczny Genius Loci. Tu możemy zapoznać się z pamiątkami z początków państwa polskiego i początków samego Poznania. Poznamy między innymi dokładnie jak Piastowie budowali pierwsze grody na polskiej ziemi.
Przed Rezerwatem Archeologicznym Genius Loci ustawiono instalację artystyczną pod nazwą "Przekrój P(p)oznania". Jak głoszą plakaty rzeźba wyrasta z profilu ziemnego, wydobywając z podziemi fragmenty tysiącletnich dębów, które ułożone tu zostały w czasach początków państwa polskiego. Dzisiaj stanowi ona dopełnienie konstrukcji, których pozostałości znajdują 6 metrów pod ziemią.
A tak prezentował się gród na przestrzeni lat. Jego makietę odnajdziemy przy budynku Rezerwatu Archeologicznego Genius Loci.
Z Ostrowem Tumskim wiąże się również historia Poznania I połowy XIX wieku, kiedy to powstawała Twierdza Poznań. To właśnie tutaj wybudowano jeden z obiektów zaliczany do wielkiej fortyfikacji, zwany Śluzą Katedralną. Jej odnowione pozostałości możemy podziwiać do dnia dzisiejszego, gdyż zostały pomysłowo wykorzystane jako przejście do nowopowstałej Bramy Poznania ICHOT, obiektu po drugiej stronie rzeki Cybiny. Więcej informacji o samej śluzie znajduje się 👉TUTAJ.
Ku Bramie Poznania ICHOT możemy przejść również Mostem Biskupa Jordana, który ma dość wyjątkową historię.
Jak wykazały badania archeologiczne pierwotna przeprawa istniała w tym miejscu już w średniowieczu. Ostatni most zlikwidowano w 1969 roku, kiedy to powstał sąsiedni most Mieszka I, stanowiący do dzisiaj jedną z głównych arterii łączących prawy i lewy brzeg Warty. Dopiero XXI wiek pozwolił na odtworzenie przeprawy między Ostrowem Tumskim, a znajdującą się po drugiej stronie rzeki Cybiny, Śródką. Po remoncie Mostu św. Rocha, kolejnej z przepraw przez Wartę, pozostało w całkiem dobrym stanie jedno z jego przęseł. Postanowiono wówczas odrestaurować je i przetransportować wzdłuż brzegów Warty, dalej Cybiny, i ustawić w miejscu pierwotnej przeprawy. Tym sposobem w grudniu 2007 roku otwarto Most Biskupa Jordana.
Odtworzenie mostu przyczyniło się niewątpliwie do rewitalizacji Śródki, która wcześniej popadała w coraz to większą degradację.
 |
| Widok na Most Biskupa Jordana z kładki między Śluzą Katedralną, a Bramą Poznania |
Po przejściu na Śródkę trafiamy do Bramy Poznania ICHOT. Pierwotnie obiekt miał się nazywać tylko ICHOT, czyli Interaktywne Centrum Historii Ostrowa Tumskiego. Jak nazwa wskazuje możemy zapoznać się tutaj z historią Ostrowa Tumskiego.
Obiekt został tak zaprojektowany, abyśmy w przeszklonym rogu budynku patrzyli na katedrę, miejsce, w którym cała historia się zaczęła.
 |
| Początki Ostrowa Tumskiego... |
 |
| ...a po stąpnięciu Ostrów Tumski współcześnie. |
I wielka makieta prezentująca dawny gród.
Tu również można się "przebrać" za biskupa Jordana, czy księżniczkę Dobrawę. Na chętnych czeka również rycerska zbroja 😉.
Jak już było wspomniane, po otwarciu Mostu Biskupa Jordana poznańska Śródka dużo zyskała. Co prawda zlikwidowane zostało, działające tutaj od 1958 roku Kino Malta, które przeniesiono do centrum, za to wróciło życie, a budynki odzyskały dawny blask.
 |
| Dawne Kino Malta na poznańskiej Śródce |
 |
| Dawny klasztor Filipinów |
 |
| Mural "Opowieść śródecka z trębaczem na dachu i kotem w tle" |
Więcej murali z Poznania znajduje się 👉TUTAJ.
Część placu rynkowego Śródki zajmuje wybudowany w XIV wieku Kościół św. Małgorzaty.
Wzgórze w północno-wschodniej części Śródki zajmuje z kolei Kościół św. Kazimierza. Ta powstała w II połowie XVII wieku świątynia jest pamiątką po Reformatorach, których sprowadził do Poznania w 1657 roku biskup Wojciech Tolibowski.
W bezpośrednim sąsiedztwie Śródki znajduje się Komandoria. Najcenniejszym jej zabytkiem jest pochodzący z przełomu wieku XII i XIII Kościół św. Jana Jerozolimskiego za Murami.
ŹRÓDŁO:
"POZNAŃ przewodnik po zabytkach i historii" - Praca zbiorowa, Wydawnictwo Miejskie, Wydanie I, Poznań 2003